Pamala Wiepking

Website:

research.vu.nl/

Prof. dr. Pamala Wiepking zet haar aanzienlijke talenten aan beide zijden van de oceaan in, als hoogleraar Maatschappelijke Betekenis van Goede Doelen Loterijen aan de Amsterdamse VU én als Stead Family Chair in International Philanthropy en Associate Professor of Philanthropy aan de Lilly Family School of Philanthropy bij de Indiana University in Indianapolis. Een aardig neveneffect is haar ervaringmet d e onderlinge cultuurverschillen in geefgedrag. In het annus horribilis 2023 leidde een aaneenschakeling van wereldwijde rampen en conflicten niet tot geefmoeheid in Nederland. ‘Het is juist andersom. Als er veel gebeurt, geven mensen ook veel.’2 Zo werd anderhalf keer meer gedoneerd aan het Rode Kruis dan in 2022. Het is overigens zeker niet zo dat de landgenoten van Wiepkings Amerikaanse collega’s de hand op de knip houden. Maar ‘wij’ zijn wel sneller bereid om een doel in het buitenland te omarmen, waar ‘zij’ het toch meer lokaal zoeken. ‘Nederlanders doneren in eigen land bijvoorbeeld veel minder aan onderwijs, zorg en armoedebestrijding dan dat Amerikanen doen. Dat heeft natuurlijk alles te maken met ons vertrouwen in de welvaartsstaat en het idee dat dit taken van de overheid zijn omdat wij veel belasting betalen. In de VS ligt dat anders en zijn fundraisers voor bijvoorbeeld scholen aan de orde van de dag.’3 Parallellen tussen het geef gedrag van ‘de burger’ en van fondsen hier ten lande kunnen zeker getrokken worden. Cru gezegd: een vaak eenmalige gift voor een strak omlijnd doel, dus geoormerkt geld in plaats van vrij besteedbare financiering. Wiepkings onderzoek naar nut en effect van het laatstgenoemde bood tools voor de verschuiving wég van projectfinanciering, die overigens in een traag tempo verloopt: ‘Fondsen zouden kunnen nadenken of hun financieringsstrategie in lijn is met hun missie en/of theory of change. Veel fondsen willen grote maatschappelijke problemen oplossen en complexe systems change bewerkstelligen, maar verstrekken doorgaans korte termijn, kleinschalige projectfinanciering. Dit maakt het voor de ontvangende goededoelenorganisaties moeilijk om bij te dragen aan het oplossen van deze complexe problematiek. Het verstrekken van meerjarige vrij besteedbare financiering om de capaciteiten van goededoelenorganisaties te versterken, zou een vruchtbare strategie kunnen zijn voor zowel het verwezenlijken van de eigen missie van de fondsen als die van de begunstigde organisatie.’