Heleen van den Berg

Website:

cordaid.nl

Het hernoemen van een stuk oceaan – we noemen een willekeurige zijstraat – mag dan tot gegniffel leiden, het is een feit: words matter. Niet voor niks spreekt Heleen van den Berg, sinds oktober 2023 directeur van Cordaid, altijd van ontwikkelingssamenwerking en nooit van ontwikkelingshulp. De recente megabezuinigingen op dit gebied, ingegeven door het criterium ‘what’s in it for me?’, vindt Van den Berg dan ook niet alleen laakbaar, maar vooral curieus. Is internationale solidariteit niet juist in ons eigen belang? In een wereld met toenemende geopolitieke spanningen maakt een terugtrekkende beweging ons, in haar – en niet alleen haar – optiek tot een steeds geïsoleerder speler. Voorafgaand aan Prinsjesdag 2024 deelde zij haar beschouwingen. “Ik zie een gebrek aan richting, onderbouwing en verdieping bij de overheid. Aan visie. (…) Steeds meer is de Nederlandse overheid ontwikkelingssamenwerking gaan zien als het faciliteren van handel en exportpromotie. Maar ons werk draait in de kern om één zaak: de hand reiken naar wie in de grootste nood verkeert; zorgen dat zij gehoord en gesteund worden. En ja, het versterken van de lokale handel en economie zijn daarbij belangrijke sleutels. Maar dat kun je niet los zien van de context waar buitengesloten groepen mee te maken krijgen, zoals onrecht en structurele ongelijkheid.” Van Leeuwen is – het zal u niet verbazen – een groot voorstander van ‘in gesprek blijven’, maar schuwt de confrontatie niet. ‘Wat ook opvalt is de verharding en de polarisering van het politieke bedrijf. Dialoog en gesprek, voor mij de basis van probleemoplossend handelen, zijn steeds verder te zoeken. Wij gaan en blijven met iedereen in gesprek, ook als een partij een kant op duwt die niet de onze is. Er zijn wel grenzen. Als groepen worden buitengesloten, als er wettelijke overtredingen worden begaan, dan zullen ook wij het gesprek verharden.”